Người thừa cân béo phì có tình trạng tích mỡ thừa quá mức và gây hại đến sức khỏe. Vậy nên, bệnh béo phì sẽ thể hiện rõ ở trọng lượng cơ thể so với trọng lượng tiêu chuẩn dựa trên chiều cao của người có sức khỏe tốt.
Điều này không có nghĩa là người bình thường không có mỡ thừa tích tụ mà trong cơ thể luôn có lượng mỡ cố định để cơ thể dùng khi cần thiết. Mỡ có thể chuyển hóa thành năng lượng cho vận động của các cơ quan và cơ thể, có vai trò giữ nhiệt và bảo vệ các cơ quan khỏi chấn động. Song khi lượng mỡ tích tụ này quá lớn, nó lại cản trở các cơ quan hoạt động.
Chỉ số cân nặng BMI được sử dụng để phân loại bệnh thừa cân béo phì. Công thức tính chỉ số khối cơ thể này đơn giản và đánh giá chính xác lượng mỡ trong cơ thể.
Chỉ số BMI = Cân nặng cơ thể / (Chiều cao x chiều cao) = kg/m2.
Cũng theo phân chia của tổ chức Y tế thế giới WHO, người trưởng thành bình thường có cân nặng vượt mức tiêu chuẩn như sau:
· BMI từ 25 - 29.9: thừa cân.
· BMI trên mức 30: Béo phì.
Người béo phì thường tích mỡ thừa ở những bộ phận của cơ thể như: bụng, eo, đùi, ngực, … Người béo phì ở mức cao mỡ sẽ tụ lại trên cả cơ thể.
Nguyên nhân gây ra thừa cân béo phì
https://vienthammykorea.vn/beo-phi/
Thừa cân béo phì thường do sự không cân bằng giữa năng lượng nạp vào và năng lượng tiêu hao.
Nguyên nhân dẫn đến thừa cân béo phì là bởi:
· Sự mất cân bằng giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu thụ. Khẩu phần năng lượng nạp vào vượt qua nhu cầu năng lượng cơ thể cần, vậy nên năng lượng dư thừa và được chuyển thành mỡ tích tụ ở các tổ chức, cơ quan.
· Nguyên nhân di truyền: Có những người mang một vài gen trong các nhóm gen như nhóm gen kích thích ăn ngon miệng, nhóm gen liên quan đến năng lượng bị tiêu hao, nhóm gen chuyển hóa điều hòa, nhóm gen liên quan đến sự biệt hoá và tế bào mỡ phát triển. Trong gia đình nếu cha hoặc mẹ hay thậm chí tất cả đều béo phì thì nguy cơ con cái bị thừa cân sẽ rất cao. Nhiều người bị béo phì thừa cân do yếu tố di truyền có tốc độ trao đổi chất chậm chạp, khó cải thiện.
· Sụn tuyến giáp: là vấn đề tuyến giáp không tạo ra đủ các hormone cần thiết đối với cơ thể. Sự giảm hormone làm cho quá trình trao đổi chất bị ngưng lại, đồng nghĩa với lượng chất béo không được đốt cháy, là lý do dẫn đến tăng cân.
· Thiếu ngủ: Theo nghiên cứu nếu bạn thường xuyên thiếu ngủ 30 phút mỗi ngày sẽ gia tăng nguy cơ thừa cân, béo phì lên tới 17%. Khi bạn ngủ không đủ, lượng ghrelin sẽ tăng lên làm bạn nhanh cảm thấy đói, thèm đồ ăn có nhiều đường. Lâu dần sẽ dẫn tới mất kiểm soát khi thèm ăn, là nguyên do gây thừa cân, béo phì.
Người gặp khả năng cao bị thừa cân béo phì bao gồm:
· Người gặp thói quen dùng thức ăn nhanh, thức ăn nhiều năng lượng, ăn nhiều chất béo, đồ ăn chiên, rán, ăn không nhiều rau, uống nhiều nước ngọt, bia rượu ...
· Làm việc trong môi trường văn phòng tĩnh tại, ít vận động hoặc lười tập luyện cũng là nguyên nhân của béo phì.
· Những người hoạt động thể lực thường ăn thức ăn giàu năng lượng, khi họ thay đổi lối sống, hoạt động giảm đi nhưng vẫn giữ thói quen ăn nhiều cho nên bị béo phì.
Một vài thói quen ăn uống gây béo phì
1. Ăn một ngày hai bữa
Chế độ ăn kiêng phổ biến nhất cho người béo phì là hai bữa một ngày. Một vài người có cuộc sống bận bịu và chỉ ăn khi đói, cũng có nhiều người ăn sáng có ít thời gian, và họ luôn thấy rằng rất đói trước bữa trưa.
Những người ăn không nhiều một bữa có nhiều khả năng tăng cân vì họ có cảm giác đói mạnh trong bữa ăn. Họ thích ăn nhiều thức ăn có hàm lượng calo tăng như mì, bánh hấp, cơm và thức ăn ngọt để thỏa mãn mong muốn calo của não bộ khiến lượng đường trong máu tăng nhanh.
Vì vậy, để kiểm soát việc bổ sung vào cơ thể những thực phẩm nhiều calo và giảm được cân nặng, chúng ta nên đưa nhỏ lượng calo nạp vào cơ thể mỗi ngày thành 3 lần để hạn chế tình trạng quá đói.
2. Không ăn sáng
Nhiều người nghĩ rằng, không ăn sẽ giảm được béo, hoặc đôi khi do quá bận, không kịp ăn sáng, rồi gộp bữa sáng với bữa trưa làm một. Thực tế thì ngược lại, việc không ăn sáng, sẽ mau chóng để cơ thể bổ sung năng lượng vào dịp khác, như làm ta ăn trưa hoặc tối nhiều hơn, ăn vặt nhiều hơn… để bù lại phần năng lượng thiếu hụt, dẫn đến làm tăng cân một cách không mong muốn. Không ăn sáng còn có hại cho dạ dày và giảm tuổi thọ.
3. Ăn tối quá muộn
Thói quen ăn uống gây béo phì thường xuyên thứ hai là ăn quá khuya, thường gặp ở nhiều người làm việc quá giờ và ca đêm. Do ăn khuya, vận động ít, trao đổi chất chậm dẫn tới lượng calo này ăn vào sẽ tích tụ dần trong cơ thể hình thành mỡ.
Nếu không thể thay đổi thời gian ăn uống vì lý do công việc, có thể mang theo hộp cơm hoặc để một số đồ ăn nhanh ở văn phòng để không bị ăn quá muộn. Nếu đã hơn 9 giờ tối, hãy chọn một số đồ ăn ít calo, ví dụ như súp hoặc rau.
4. Thói quen ăn nhiều calo trong 2 loại thực phẩm
Một số người béo phì thường không thích chọn rau và thực phẩm có nhiều protein, mà nạp vào bữa ăn của họ nhiều thực phẩm giàu tinh bột hơn, ví dụ như cơm với bánh mì, mì ramen và cơm rang, mì udon với cơm… dẫn tới lượng calo nạp vào cơ thể cao quá mức cần thiết.
Vì vậy, để hạn chế thừa cân béo phì, những người có thói quen ăn hai thực phẩm nên ăn nhiều rau hơn, ăn rau trước rồi mới ăn, để rau mang lại cảm giác no cố định và giảm ăn nhiều thực phẩm đa phần nhiều tinh bột.
5. Ăn nhiều những thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột
Có tác động đến sự tăng cân hơn việc ăn hai loại thực phẩm chính là chỉ ăn những loại đồ ăn chủ yếu. Như chỉ ăn một loại thực phẩm như mì ống, mì ramen và cơm rang một ngày 2 bữa. Chỉ ăn những thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột sẽ có sự dao động lớn về lượng đường trong máu và dễ bị đói.
Thời điểm này cơ thể sẽ tăng thêm mong muốn ăn vặt giữa các bữa chính. Chủ yếu là mì, cơm rang và các món ăn khác thường sử dụng nhiều dầu mỡ và gia vị nên dễ dẫn đến tăng cân. Với cách ăn này cũng có thể dẫn đến dinh dưỡng bị mất cân bằng và chuyển hóa chậm.
Vì vậy, một bữa ăn hợp lý nên ăn hai hay 3 món, không những có rau mà còn phải cung cấp đủ chất đạm.
