Người thừa cân béo phì có tình trạng tích mỡ thừa quá mức và có hại đến sức khỏe. Như vậy, bệnh béo phì sẽ biểu hiện rõ ở trọng lượng cơ thể so với trọng lượng tiêu chuẩn dựa vào chiều cao của người có sức khỏe tốt.
Điều này không có nghĩa là người bình thường không có tích tụ mỡ thừa mà trong cơ thể luôn có lượng mỡ cố định để cơ thể dùng khi cần thiết. Mỡ có thể chuyển hóa thành năng lượng cho vận động của các cơ quan và cơ thể, có vai trò giữ nhiệt và bảo vệ các cơ quan khỏi chấn động. Song khi tích tụ lượng mỡ quá lớn, nó lại cản trở hoạt động của các cơ quan.
Chỉ số cân nặng BMI được sử dụng để phân biệt bệnh thừa cân béo phì. Công thức tính chỉ số khối cơ thể này đơn giản và đánh giá tương đối chính xác lượng mỡ trên cơ thể.
Chỉ số BMI = Cân nặng cơ thể / (Chiều cao x chiều cao) = kg/m2.
Cũng theo phân chia của tổ chức Y tế thế giới WHO, người bình thường trưởng thành có cân nặng vượt mức tiêu chuẩn như sau:
· BMI từ 25 đến dưới 30: thừa cân.
· BMI trên mức 30: Béo phì.
Người béo phì thường tích mỡ thừa ở các bộ phận sau của cơ thể đầu tiên: bụng, eo, đùi, ngực, … Người béo phì nghiêm trọng mỡ sẽ tụ lại trên toàn cơ thể.
Nguyên nhân dẫn đến thừa cân béo phì
https://vienthammykorea.vn/beo-phi/
Thừa cân béo phì chủ yếu do sự mất ổn định ở năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu thụ.
Nguyên nhân dẫn đến thừa cân béo phì là bởi:
· Sự mất cân bằng giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu hao. Khẩu phần năng lượng ăn vào vượt qua nhu cầu năng lượng của cơ thể, vậy nên năng lượng dư thừa và được chuyển thành mỡ tích lũy trong các tổ chức, cơ quan.
· Nguyên nhân di truyền: Có nhiều người có một số gen trong nhiều nhóm gen như nhóm gen kích thích sự ngon miệng, nhóm gen liên quan đến tiêu hao năng lượng, nhóm gen chuyển hóa điều hòa, nhóm gen dẫn đến sự biệt hoá và tế bào mỡ phát triển. Trong gia đình nếu cha hoặc mẹ hay thậm chí là cả hai đều béo phì thì nguy cơ con cái bị thừa cân sẽ rất cao. Nhiều người bị béo phì thừa cân do yếu tố di truyền có khả năng trao đổi chất chậm chạp, khó cải thiện.
· Sụn tuyến giáp: là tình trạng tuyến giáp không tạo ra đủ các hormone cần thiết cho cơ thể. Sự giảm hormone làm cho quy trình trao đổi chất bị chậm lại, đồng nghĩa với lượng chất béo không được đốt cháy, là lý do gây tăng cân.
· Thiếu ngủ: Theo nghiên cứu nếu bạn thường xuyên thiếu ngủ 30 phút một ngày sẽ làm tăng khả năng thừa cân, béo phì lên tới 17%. Khi bạn không ngủ đủ, lượng ghrelin sẽ tăng lên khiến bạn nhanh cảm thấy đói, thèm đồ ăn chứa nhiều đường. Lâu dần sẽ dẫn đến sự thèm ăn mất kiểm soát, là nguyên nhân dẫn tới thừa cân, béo phì.
Người gặp khả năng cao bị thừa cân béo phì gồm có:
· Người có thói quen dùng đồ ăn nhanh, thức ăn nhiều năng lượng, sử dụng nhiều chất béo, đồ ăn chiên, rán, ăn ít rau, uống nhiều nước ngọt, bia rượu ...
· Làm việc trong môi trường văn phòng tĩnh tại, ít vận động hoặc lười tập luyện cũng là nguyên nhân của béo phì.
· Những người hoạt động thể lực thường ăn thức ăn giàu năng lượng, khi họ thay đổi lối sống, hoạt động giảm đi nhưng vẫn giữ thói quen ăn nhiều cho nên bị béo phì.
Một số thói quen ăn uống gây béo phì
1. Ăn một ngày hai bữa
Chế độ ăn kiêng phổ biến nhất cho người béo phì là mỗi ngày 2 bữa. Một số người có cuộc sống bận rộn và chỉ ăn khi đói, cũng có nhiều người ăn sáng có ít thời gian, và họ luôn thấy rằng rất đói trước bữa trưa.
Những người ăn ít hơn một bữa có nhiều khả năng tăng cân vì họ có cảm giác đói mạnh trong bữa ăn. Họ thích ăn nhiều thức ăn có hàm lượng calo tăng như mì, bánh hấp, cơm và đồ ngọt để thỏa mãn ham muốn calo của não bộ khiến lượng đường trong máu tăng nhanh.
Vì vậy, để kiểm soát việc bổ sung vào cơ thể những thực phẩm nhiều calo và hạn chế được cân nặng, chúng ta nên chia nhỏ lượng calo đưa vào cơ thể hàng ngày thành 3 lần để hạn chế tình trạng quá đói.
2. Không ăn sáng
Nhiều người có suy nghĩ rằng, không ăn sẽ giảm được béo, hay nhiều lúc do quá bận, không kịp ăn sáng, rồi gộp bữa sáng với bữa trưa làm một. Thực tế thì đối lập, việc không ăn sáng, sẽ mau chóng để cơ thể bổ sung năng lượng vào thời điểm khác, như làm ta ăn trưa hoặc tối nhiều hơn, ăn vặt nhiều hơn… để bù lại phần năng lượng thiếu hụt, dẫn đến làm tăng cân một cách không mong muốn. Nhịn ăn sáng còn có hại cho dạ dày và tuổi thọ bị giảm.
3. Ăn tối rất muộn
Thói quen ăn uống dẫn đến béo phì thường xuyên thứ hai là ăn quá muộn, thường thấy ở nhiều người làm việc quá giờ và ca đêm. Do ăn đêm, vận động ít, trao đổi chất chậm nên lượng calo này ăn vào sẽ tích tụ dần trong cơ thể tạo thành mỡ.
Nếu không thể thay đổi thời gian ăn uống vì nguyên nhân công việc, có thể mang theo hộp cơm hoặc để một số đồ ăn nhanh ở văn phòng để không bị ăn quá muộn. Nếu đã hơn 9 giờ tối, hãy chọn một vài thức ăn ít calo, ví dụ như súp hoặc rau.
4. Thói quen ăn hai thực phẩm nhiều calo
Một số người béo phì thường không thích chọn thực phẩm giàu chất xơ và thực phẩm có nhiều protein, mà nạp vào bữa ăn của họ nhiều thực phẩm giàu tinh bột hơn, ví dụ như cơm và bánh mì, mì ramen và cơm rang, mì udon với cơm… dẫn tới lượng calo nạp vào cơ thể cao quá mức cần thiết.
Vậy nên, để hạn chế thừa cân béo phì, những người hay ăn hai thực phẩm nên ăn nhiều rau hơn, ăn thực phẩm khác sau khi ăn rau, để rau mang lại cảm giác no cố định và hạn chế ăn các thực phẩm đa phần giàu tinh bột.
5. Chỉ ăn những thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột
Có tác động đến sự tăng cân hơn việc ăn hai loại thực phẩm chính là chỉ ăn các loại thực phẩm chủ yếu. Như chỉ ăn duy nhất một loại thực phẩm như mì ống, mì ramen và cơm rang trong hai bữa một ngày. Chỉ ăn những thực phẩm chủ yếu giàu tinh bột sẽ có sự tác động lớn về mức đường trong máu và dễ bị đói.
Thời điểm này cơ thể sẽ tăng thêm nhu cầu ăn vặt giữa các bữa chính. Đặc biệt là mì, cơm rang và các món ăn khác thường dùng nhiều gia vị và dầu mỡ nên nhanh dẫn đến tăng cân. Cách ăn này cũng có thể dẫn đến dinh dưỡng bị mất cân bằng và chuyển hóa chậm.
Vì vậy, một bữa ăn hợp lý nên ăn hai hay 3 món, không chỉ có rau mà còn phải cung cấp đủ chất đạm.
